Uğurlu İnvestisiya üçün Şirkət Araşdırma Metodu - Company Research Checklist
Xarici Şirkətləri Araşdırmaq üçün Ən Etibarlı Platformalar
İnvestisiya dünyasında hər kəsin özünəməxsus bir yolu, öz “checklist”i var. Bəziləri yalnız texniki analizlə işləyir, bəziləri isə illərlə balans hesabatlarını incələyir. Kimisi xəbərlərin təsirinə inanır, kimisi isə yalnız uzunmüddətli trendlərə baxır.
Bu fərqlilik tamamilə normaldır, çünki investisiya qərarları həm şəxsi risk potensialına, həm də strategiyaya bağlıdır. Amma necə bir yanaşmanız olursa olsun, bazarda riskləri minimuma endirmək və fürsətləri vaxtında görmək üçün bəzi ümumi addımlar var ki, onları istənilən metodunuza əlavə etmək çox faydalı olar.
Bu yazıda sizə şirkət araşdırmasında investorların atdığı ən vacib addımları qeyd edəcəm. Bu addımlar sizə yalnız bir şirkət haqqında daha dəqiq fikir vermək deyil, həm də qərar verərkən daha rahat hiss etməyinizi təmin edəcək. Həm də hər addımda istifadə etdiyim etibarlı, sınanmış və ən son məlumatları təqdim edən mənbələr paylaşacağam ki, siz də doğru informasiyaya vaxt itirmədən çata biləsiniz.
1 – İlk olaraq Şirkətin Ümumi Mənzərəsi ilə tanış olmaq lazımdır. Bunun üçün Yahoo Finance və Stockrow istifadə edə bilərsiz.
Yahoo Finance – Əsas göstəricilər (sektor, bazar dəyəri, P/E, EPS, dividentlər) üçün ideal platformadır. Ödənişli versiyasında daha geniş məlumatlar ala bilərsiz ki, bura Yahoo Finance analitiklərinin araşdırmaları və proqnozları da daxildir.
Stockrow – Şirkətlərə aid son 10 ilin fundamental nisbətlərini vizual şəkildə göstərir.
https://finance.yahoo.com/
https://stockrow.com/
2 – İkinci baxacağınız məlumatlar Fundamental Analizlə bağlı olmalıdır, çünki investisiya qərarının əsası fundamental göstəricilərdir. Forexdən fərqli olaraq, səhm dünyasında fundamental hadisələr texniki analizlərə nisbətən daha önəmlidir, çünki bazara daha sürətli xəbərlər və qərarlar təsir edir. Bunun üçün Finviz və Gurufocus istifadə edə bilərsiz.
Finviz – ROE, ROA, Debt/Equity, Gross Margin kimi əsas dəyərləri.
Gurufocus – Intrinsic Value, GF Value, insider əməliyyatları və institusional mülkiyyət məlumatlarını ala bilərsiz.
Əsas bu 3 göstəriciyə diqqət etməlisiz:
Şirkətin borc yükünü və gəlirliliyini qiymətləndirmək
“Intrinsic Value” ilə bazar qiymətini müqayisə etmək
Insider trading və böyük investorların mövqelərinə baxmaq
https://elite.finviz.com/
https://www.gurufocus.com/
3 – Texniki analizə baxmalısız. Qısa və orta müddətli bazar hərəkətlərini proqnozlaşdırmaq üçün texniki baxış çox önəmlidir. Bunun üçün TradingView və Finviz istifadə edə bilərsiz.
TradingView – Qrafiklər və texniki indikatorlar üçün ən məşhur platformadır.
Finviz – Sadə qrafik və trend izləmə üçün rahatdır. Həmçinin burada filterlərin köməyi ilə sizə lazım olan kateqoriyaya uyğun şirkətləri tez tapa bilərsiz.
Texniki analizdə etməli olacağınız 3 addım bunlardır:
RSI, MACD, Moving Averages (50/200) əlavə etmək
Dəstək və müqavimət səviyyələrini müəyyənləşdirmək
Trendləri izləmək üçün uzunmüddətli qrafiklərə baxmaq
https://www.tradingview.com/
4 – Dördüncü addım bazardakı hadisələrə baxmaq və ən son olanları dəqiq izləməkdir. Buna dövlətin son qərarları, siyasi və iqtisadi təsiri olan müzakirələr və addımların araşdıracağınız şirkətə təsirini öyrənmək daxildir. Bazarın psixologiyası bəzən fundamental göstəricilər qədər önəmlidir.
Belə doğru və ən son xəbərləri bu 3 əsas saytdan tapa bilərsiz:
MarketWatch – Şirkətə dair ən son xəbərləri daha tez tapa bilərsiz.
Benzinga – “Why it’s moving?” (“Qiymətin dəyişməsinə səbəb nədir?”) tipli qısa bazar açıqlamalarını oxuya bilərsiz.
Seeking Alpha – Analizlər və investor şərhlərini burada görə bilərsiz.
Nə etməlisiz?
Son xəbərlərin qiymətə təsirini dəyərləndirməlisiz
Pozitiv və ya neqativ təsir üstünlük təşkil edirmi, onu araşdırmalısız
https://www.marketwatch.com/
https://www.benzinga.com/
https://seekingalpha.com/
5 – Beşinci addım Analitik Proqnozlarla bağlıdır. Böyük maliyyə institutlarının baxışını görmək lazımdır. Bunun üçün 2 əsas saytı – TipRanks və Gurufocus-u – dəyərləndirə bilərsiz.
TipRanks – Analist qiymət hədəfləri və qiymətləndirmələri oxuya bilərsiz.
Gurufocus – Əlavə analitik məlumatlar haqqında geniş məlumat ala bilərsiz.
Bu mərhələdə əsas diqqət etməli olduğunuz 2 şey:
Orta qiymət hədəfi ilə cari qiyməti müqayisə edib fərqi görmək
Buy / Hold / Sell tövsiyələrini nəzərə alıb sonra qərar vermək
https://www.tipranks.com/
6 – Altıncı mərhələdə, əgər şirkət divident ödəyən şirkətdirsə, onda Divident Tarixinə baxmalısız. Passiv gəlir strategiyaları üçün bu çox vacib hissədir. Bunun üçün Yahoo Finance və MarketBeat-i dəyərləndirə bilərsiz.
Yahoo Finance – Tarixi divident ödənişləri (ödənişli versiya).
MarketBeat – Dividend artım tempi və payout ratio.
Nə etməli?
Son 5 ilin dividend sabitliyini yoxlamaqla şirkətin sabitliyini bilmək
Payout ratio yüksəkdirsə, davamlılığı dəyərləndirmək
https://www.marketbeat.com/
7 – Yeddinci addımda şirkətin dövlətə təqdim etdiyi Rəsmi Sənədlərə baxmaq lazımdır.
Ən etibarlı və qanuni məlumat mənbəyi dövlətin öz saytı SEC EDGAR-dır.
SEC EDGAR – 10-K (illik), 10-Q (rüblük), 8-K (vacib hadisələr) hesabatlarını ictimaiyyətə pulsuz təqdim edir.
Bu hesabatlarda diqqət etməli olduğunuz 2 əsas məqam:
İllər üzrə maliyyə hesabatlarını müqayisə etmək
Pul axını, gəlir və balans hesabatlarına diqqət yetirmək
https://www.sec.gov/search-filings
8 – Səkkizinci və sonuncu addım Investor Hərəkətlərinin necə və hansı yöndə olduğuna baxmaqdır. Böyük oyunçuların mövqeləri bazar istiqaməti barədə daima ipucu verir.
Dataroma – Super investorların portfellərini göstərən bir mənbədir.
Gurufocus – Hedge fund hərəkətlərini buradan izləyə bilərsiz.
Burada edəcəyiniz yeganə şey hər iki saytı araşdırıb, son alqı-satqı əməliyyatlarını izləyərək trendləri müəyyənləşdirməkdir.
https://www.dataroma.com/m/home.php
Düzgün mənbələrdən istifadə etməklə şirkət araşdırması həm effektiv, həm də dəqiq olur. Yatırım qərarını verərkən yalnız bir mənbəyə güvənmək əvəzinə, bir neçə fərqli mənbədən məlumat toplayaraq daha güclü və balanslı nəticəyə çata bilərsiniz.
Bravo! 🫡👍
Çox sağ olun.